Grzyby gatunkami. Czasznica oczkowata

Czasznica oczkowata Lycoperdon utriforme to duża purchawka z rodziny pieczarkowatych. To grzyb jadalny kiedy owocniki są młode i zupełnie białe w środku. 

Trafiłam ostatnio na tę czasznicę, a nawet dwa jej okazy, w ubiegłym roku. Wyrosły na trawniku za domem, w którym spędzałam urlop. Jeden był już mocno przejrzały a drugi obserwowałam przez 2 tygodnie jak rósł i dojrzewał pośród zielonych źdźbeł. Pięknie wyglądała biała, duża bulwa zanurzona w zielonej trawie. Zaglądałam do niej codziennie a dzisiaj przedstawiam Wam ten gatunek grzyba.

czasznica oczkowata , purchawa , purchawka , workowiec , atlas grzybów , na grzyby , grzybobranie , grzyby gatunkami , poznaj nowe gatunki , las , prosto z lasu


Jak zbudowana jest czasznica oczkowata?

Owocnik czasznicy oczkowatej dorasta do 20 cm średnicy i takiej samej wysokości. To taki skórzasty worek, prawie bez trzonu. Kształtem przypomina nieco spłaszczoną kulę albo bulwę, krótką maczugę lub odwróconą, szeroką gruszkę. Na szczycie jest mocniej pomarszczona i może mieć płytkie dołki.

Powierzchnia  jest zbudowana z dwóch warstw. Zewnętrzna, egzoperydium, początkowo biała, włóknisto pilśniowa a później leciutko pęka i wygląda jak pokryta kanciastymi kafelkami czyli "oczkami". Oczka mają średnice ok. 5 mm i tworzą je pęczki malutkich, skupionych w piramidki kolców. Z czasem ta warstwa szarzeje, robi się szarobrązowa. Kolce na oczkach łuszcza się i odpadają razem z nimi odsłaniając szarobrązową warstwę wewnętrzną, endoperydium. Ta warstwa jest przeważnie matowa, brązowawa, o papierowej teksturze. Gdy owocnik dojrzewa endoperydium zaczyna pękać od szczytu dzieląc się na duże fragmenty i stopniowo odpada a pozostała dolna część owocnika przybiera formę kielicha lub misy z postrzępionymi brzegami.

W środku górnej części owocnika znajduje się gleba czyli zarodniki. Początkowo gleba jest zwarta i biała. Dojrzewając staje się pylista, oliwkowa, szarobrązowa lub czekoladowobrązowa, a kiedy endoperydium pęka zarodniki rozpylają się.

Dolna i płonna część owocnika, czyli podglebie, jest dość sztywne, ma duże komory i zwęża się marszcząc ku dołowi. Po otwarciu się owocnika i rozsianiu zarodników podglebie w formie kielicha, przy sprzyjających warunkach, może przetrwać w tym kształcie nawet kilka miesięcy.

Czy czasznica oczkowata to grzyb jadalny? 

Tak, czasznica jest grzybem jadalnym tak jak inne purchawki, ale tylko jej młode owocniki, które są zupełnie białe w środku. Można ją smażyć, dusić a nawet suszyć. Do spożycia nadaje się wewnętrzna część grzyba - gleba, kiedy jest jeszcze biała, po usunięciu warstwy zewnętrznej.

Gdzie rośnie czasznica oczkowata? 

Czasznicę oczkowatą można znaleźć na łąkach, pastwiskach, polanach, brzegach lasów czyli trawiastych otwartych przestrzeniach. Lubi dobrze naświetlone stanowiska. Owocniki wyrastają od maja do października, pojedynczo lub w grupach.


źródło:
P.Skoubla "Wielki atlas grzybów", Elipsa, Poznań 200 
B. Gumińska, W. Wojewoda "Grzyby i ich oznaczanie", PWRiL, Warszawa 1985
E. Gerhardt "Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik", KDC, Warszawa 2006
W. Wojewoda „Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski”, PAN, Kraków 2003


czasznica oczkowata , purchawa , purchawka , workowiec , atlas grzybów , na grzyby , grzybobranie , grzyby gatunkami , poznaj nowe gatunki , las , prosto z lasu
czasznica oczkowata , purchawa , purchawka , workowiec , atlas grzybów , na grzyby , grzybobranie , grzyby gatunkami , poznaj nowe gatunki , las , prosto z lasu
czasznica oczkowata , purchawa , purchawka , workowiec , atlas grzybów , na grzyby , grzybobranie , grzyby gatunkami , poznaj nowe gatunki , las , prosto z lasu
czasznica oczkowata , purchawa , purchawka , workowiec , atlas grzybów , na grzyby , grzybobranie , grzyby gatunkami , poznaj nowe gatunki , las , prosto z lasu
czasznica oczkowata , purchawa , purchawka , workowiec , atlas grzybów , na grzyby , grzybobranie , grzyby gatunkami , poznaj nowe gatunki , las , prosto z lasu , podlasie ,
czasznica wrzesień 2014 - taka dojrzała do jedzenia się nie nadaje
czasznica oczkowata , purchawa , purchawka , workowiec , atlas grzybów , na grzyby , grzybobranie , grzyby gatunkami , poznaj nowe gatunki , las , prosto z lasu , podlasie ,
wrzesień 2015 - podglebie pozostałe w dobrym stanie po czasznicy z ubiegłego roku 2014
czasznica oczkowata , purchawa , purchawka , workowiec , atlas grzybów , na grzyby , grzybobranie , grzyby gatunkami , poznaj nowe gatunki , las , prosto z lasu , podlasie ,
wrzesień 2015 - podglebie pozostałe w dobrym stanie po czasznicy z ubiegłego roku 2014
czasznica oczkowata , purchawa , purchawka , workowiec , atlas grzybów , na grzyby , grzybobranie , grzyby gatunkami , poznaj nowe gatunki , las , prosto z lasu , podlasie ,
młoda czasznica wrzesień 2015
czasznica oczkowata , purchawa , purchawka , workowiec , atlas grzybów , na grzyby , grzybobranie , grzyby gatunkami , poznaj nowe gatunki , las , prosto z lasu , podlasie ,

3 komentarze:

  1. Witam,mam pytanie P.Izo,jeśli ta purchawka w środku jest taka ciemna to już jest niejadalna?Pozdrawiam,Ewa.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zgadza się, purchawki i czasznice są jadalne tylko wtedy kiedy są młode i mają zupełnie białe wnętrze

      Usuń
  2. Dziękuję bardzo za odpowiedz.

    OdpowiedzUsuń

Będzie mi miło jeśli zostawisz swój komentarz i odwiedzisz mnie znowu. Jeśli ugotowałeś albo upiekłeś coś z przepisu znalezionego tutaj zrób zdjęcie i pochwal się przysyłając je do mnie.

Print Friendly and PDF
Copyright © Smaczna Pyza , Blogger